Rioja is een regio die wijn ademt. Van indrukwekkende wijnhuizen tot de charmante straatjes van Logroño – deze bestemming is een paradijs voor wijn- en foodliefhebbers. In dit artikel neem ik je mee op mijn reis door Rioja, langs gezellige tapasbars en een aantal bijzondere wijnhuizen.
We verbleven net buiten het centrum van Logroño, de hoofdstad van Rioja. Het was een fijne uitvalsbasis, want de stad was gemakkelijk te voet te verkennen. Logroño is niet erg toeristisch, maar dat maakte het juist zo leuk en authentiek. Het was erg warm, soms wel 38 graden, maar gelukkig hadden we een fijn hotel met airco.
Eén plek stak er bovenuit: Calle del Laurel, een gezellige straat vol tapasbars. Overal waar je kwam was het om de vingers bij af te likken. Rond een uur of tien begint het hier echt te bruisen. Mensen staan gezellig buiten met een glas wijn in de hand. Wat me vooral opviel, is dat de rode wijnen hier vaak gekoeld worden geserveerd. En eerlijk? Dat was precies wat je wilde, want zelfs 's avonds blijft het nog lekker warm. Ik heb geen enkele slechte wijn geproefd. Alles was goed – van fris wit tot vol rood. En heel goed betaalbaar! Om de sfeer compleet te maken, kwamen drie Spaanse muzikantes met gitaren en zongen mooie, traditionele Spaanse liedjes.
Calle del Laurel is meer dan een straat; het is een ervaring die je bijblijft. Het eten, de wijn, de sfeer – alles klopt.
De Wijnregio Rioja Ontdekt
Rioja is een van de bekendste wijnregio’s van Spanje en bestaat uit drie subregio’s: Rioja Alavesa, Rioja Alta en Rioja Oriental. Elke regio heeft zijn eigen klimaat, bodemsoort en karakteristieke wijnstijlen.
- Rioja Alavesa en Rioja Alta liggen in het noorden, waar een continentaal klimaat heerst met maritieme invloeden. De wijngaarden liggen op 400-500 meter hoogte, met kalkrijke kleibodems. De wijnen zijn krachtig maar in Alavesa wat verfijnder en eleganter.
- Rioja Oriental, in het zuiden, is warmer en droger. Hier zijn de wijnen vaak voller en krachtiger. De bodem bestaat uit ijzerhoudende kleibodems en rivierslib.
De belangrijkste druif van Rioja is Tempranillo, vaak aangevuld met Garnacha, Graciano en Mazuelo. De wijnen variëren van fris en fruitig tot complex en krachtig, afhankelijk van de rijping:
- Joven: Fris en fruitig, zonder houtrijping. Licht en toegankelijk.
- Roble: Enkele maanden houtlagering, iets voller met behoud van het frisse fruit.
- Crianza: Minimaal 1 jaar op hout, 1 jaar op fles. Vol, met kruidige tonen.
- Reserva: Minimaal 1 jaar hout, 2 jaar op fles. Elegant, met gedroogd fruit en specerijen.
- Gran Reserva: Alleen in topjaren. Minimaal 2 jaar hout, 3 jaar op fles. Complex, met tonen van leer en tabak.
Ook de witte wijnen uit Rioja zijn bijzonder, gemaakt van druiven zoals Viura en Tempranillo Blanco. Ze variëren van fris en licht tot houtgerijpt en complex. De stijlen zijn als volgt:
De Klassieke Stijlen voor Witte Rioja
- Joven: Fris en licht, zonder minimumrijping. Perfect voor zomerse dagen.
- Crianza: Minimaal 1 jaar rijping, waarvan 6 maanden op hout. Romig en verfijnd.
- Reserva: Minimaal 1,5 jaar rijping. Complex en rijk met aroma's van tropisch fruit en toast.
- Gran Reserva: Minimaal 3,5 jaar rijping. Krachtig en kruidig met tonen van gedroogd fruit en vanille.
Een Reis Langs de Wijnhuizen
Onze reis door Rioja draaide natuurlijk ook om wijn, en we bezochten enkele bijzondere wijnhuizen van de regio:
Baron de Ley
Tijdens mijn vakantie in La Rioja had ik het geluk om verschillende wijnhuizen te bezoeken, waaronder het prachtige Baron de Ley. We begonnen de dag vroeg bij dit bijzondere wijnhuis, dat is gevestigd in een oud klooster. De sfeer daar was meteen indrukwekkend: rustiek, historisch en met een vleugje mystiek. Tijdens een privé tour kregen we een kijkje achter de schermen en leerden we alles over het wijnproces en de rijke geschiedenis van de plek.
De geschiedenis van Baron de Ley voert terug naar de 16e eeuw, toen monniken hier begonnen met wijnmaken. Door de eeuwen heen heeft het klooster verschillende eigenaren gehad, waaronder een generaal en generaties van een familie. Het succesverhaal begon pas écht in 1990, met hun befaamde Reserva en Gran Reserva. Tegenwoordig hebben ze ook fruitigere stijlen, zoals de Club Privado, elegante witte en rosé wijnen in Provençaalse stijl.
Wat mij vooral opviel, was de indrukwekkende omvang van het wijnhuis. Er liggen maar liefst 30.000 barriques opgeslagen en dagelijks (behalve in het weekend) worden flessen gebotteld. Tijdens de proeverij genoten we van een selectie wijnen en ontdekte ik hoe ze traditie en moderniteit naadloos weten te combineren.
Ze maken gebruik van de nieuwste technieken, zoals een machine die automatisch de beste druiven selecteert, roestvrijstalen vaten met koelsystemen en automatische remontage. De wijn rijpt verder in hoogwaardige nieuwe Franse en Amerikaanse houten vaten, wat zorgt voor een volle, maar verfijnde smaak. Vooral de reserva is een aanrader: krachtig, met rijpe tannine en een lange afdronk.
Het was een leerzame en inspirerende ervaring, die me niet alleen meer heeft geleerd over wijn, maar ook over het vakmanschap en de passie die achter elke fles schuilgaat.
Bodegas Ontañon
Tijdens mijn reis door Rioja wilde ik graag een bezoek brengen aan Bodegas Queiron, maar helaas was de oenoloog die normaal gesproken de rondleidingen geeft op vakantie. Gelukkig vond ik een alternatief bij Bodegas Ontañon, al was het daar even improviseren. De rondleiding was alleen in het Spaans beschikbaar, maar zijn zoon hielp ons door alles te vertalen.
De tour begon met een proeverij van wijnen en bijpassende hapjes. Daarna mochten we op eigen tempo rondlopen in het wijnhuis. QR-codes met Engelstalige filmpjes gaven extra uitleg over de wijngaarden, het wijnproces en de kunstcollectie die in het wijnhuis is verwerkt. Deze mix van interactie en informatie maakte het bezoek toch heel leuk en leerzaam.
Bodegas Ontañon onderscheidt zich niet alleen door zijn wijnen, maar ook door de kunst die verweven is in de wijnmakerij. Ze noemen zichzelf een "templo del vino y arte" (tempel van wijn en kunst), en dat is niet overdreven. Van de wijngaarden in Rioja Baja tot de moderne technieken in de wijnmakerij: alles ademt een diepe passie voor zowel wijn als cultuur.
Naast Rioja produceert Bodegas Ontañón ook in Ribera del Duero en Rueda: Rippa Dorii. Dit wijnhuis combineert traditie met duurzaamheid en werkt uitsluitend met inheemse druivensoorten. De naam "Rippa Dorii" is de oude Latijnse benaming voor de oevers van de Duero-rivier, die een centrale rol speelt in dit project. De wijngaarden in Ribera del Duero bevinden zich in de omgeving van Fuentecén, terwijl de Rueda-wijngaarden, bekend om hun Verdejo-druiven, zich uitstrekken onder de hoogste hemel van het Iberisch schiereiland.
Hoewel ik Bodegas Queiron helaas niet kon bezoeken, wil ik dit wijnhuis toch even noemen. Ik vindt dit één van de mooiste wijnen uit de streek. Gelegen in het historische dorpje Quel, produceren ze wijnen die de essentie van Rioja weerspiegelen. Hun lijn "Mi Lugar" is een ode aan de streek en benadrukt de unieke terroirs van hun wijngaarden. De combinatie van respect voor traditie en innovatieve technieken maakt Queiron een must-visit voor de volgende keer.
Marques de Riscal
Een bezoek aan Marques de Riscal stond hoog op mijn lijstje tijdens mijn reis door Rioja, en het stelde absoluut niet teleur. Dit wijnhuis behoort tot de oudste in de regio en heeft een indrukwekkende collectie oude wijnflessen. Het is niet alleen een wijnhuis, maar ook een plek waar geschiedenis, innovatie en architectuur samenkomen.
De rondleiding was een leuke en leerzame ervaring. We kregen uitgebreide uitleg over de wijngaarden, het wijnmaakproces en de rijke geschiedenis van de gebouwen. Tijdens de tour liepen we door de wijnmakerij, de bottelarij en de opslagruimtes, waar je kon zien hoe modern vakmanschap samenkomt met eeuwenoude traditie.
De wijngaarden van Marques de Riscal bevinden zich voornamelijk in Rioja Alavesa, maar ze hebben ook wijngaarden in Rueda waar ze Verdejo verbouwen. Naast de prachtige wijnen heeft Marques de Riscal nog een andere troef: het iconische gebouw ontworpen door de wereldberoemde architect Frank O. Gehry, die ook verantwoordelijk is voor het Guggenheim Museum in Bilbao. Het gebouw is een spectaculair kunstwerk met golvende lijnen en metallic kleuren die het licht prachtig weerkaatsen – een must-see als je in de regio bent.
Wat me ook bijbleef, was het verhaal over de oude Rioja-traditie van het netje om de wijnflessen. Vroeger werd er wel eens gesjoemeld met goedkope wijnen die in lege Rioja-flessen werden gegoten. Het netje om de fles was een slimme oplossing: als het netje onbeschadigd was, wist je zeker dat het een authentieke Rioja was. Dit soort details maken het verhaal van Marques de Riscal nog interessanter.
Een bezoek aan Marques de Riscal is niet alleen een kans om fantastische wijnen te proeven, maar ook om de rijke geschiedenis en moderne visie van dit iconische wijnhuis te ervaren. Een absolute aanrader als je in Rioja bent! 🍷
Casa Primicia
Tijdens mijn reis door Rioja mocht een bezoek aan het oudste wijnhuis van de regio natuurlijk niet ontbreken. In het pittoreske dorpje Laguardia, hoog op een berg in Rioja Alavesa, ligt Casa Primicia. Dit historische wijnhuis, dat zijn oorsprong vindt in de 11e eeuw, heeft me echt weten te verrassen met zijn rijke geschiedenis en charmante sfeer. De rondleiding was een inspirerende en boeiende ervaring, waarbij de rijke geschiedenis van Casa Primicia op fascinerende wijze tot leven kwam.
Het gebouw zelf ademt geschiedenis. Sinds de 15e eeuw wordt hier wijn gemaakt, en veel uit die tijd is nog steeds bewaard gebleven. Het meest fascinerende vond ik hoe de wijn vroeger werd vervoerd: in zakken van geitenhuiden, omdat die makkelijk op de rug konden worden gedragen. Deze wijnzakken of wijnzakken van leer genoemd, werden gemaakt van de huid van een geit of ander dier, die zorgvuldig werd gelooid en naadloos werd dichtgemaakt. De binnenkant werd vaak behandeld met teer of hars om de wijn te beschermen tegen lekken en bederf. Dit gebruik was vooral praktisch in tijden en regio's waar andere transportmiddelen, zoals houten vaten of glazen flessen, minder beschikbaar of onpraktisch waren. Tegenwoordig zie je deze methode nauwelijks meer, behalve in historische of culturele contexten.
De naam "Primicia" verwijst naar een oude praktijk waarbij de kerk een belasting of bijdrage inde, bekend als de "eerste vruchten" (Latijn: primitiæ). Deze belasting hield in dat boeren en wijnmakers een deel van hun eerste oogst of productie – vaak de beste of meest representatieve producten – aan de kerk moesten afstaan als een vorm van eerbetoon of tiende.
In veel Europese wijnregio's, zoals La Rioja, speelde de kerk een centrale rol in de wijnproductie. De kloosters en abdijen waren vaak de bewaarders van wijnbouwkennis en de eigenaars van grote stukken wijngaard. De "Primicia" weerspiegelt dus niet alleen een belasting, maar ook de historische verbondenheid tussen wijnbouw en de kerk.
Deze naam kan tegenwoordig door wijnmakers worden gebruikt als eerbetoon aan het historische erfgoed of om de kwaliteit van hun wijn te benadrukken, met een knipoog naar het idee van "het beste van de oogst."
Casa Primicia heeft een gevarieerd aanbod aan wijnen, met verschillende lijnen zoals de gelijknamige Casa Primicia en de premiumlijn Carralvaseca. Alle klassieke stijlen, van Joven tot Gran Reserva, komen aan bod en zijn stuk voor stuk van hoge kwaliteit. De Tempranillo-druif speelt hier de hoofdrol, aangevuld door Garnacha, Graciano en Mazuelo. Daarnaast worden er ook internationale druiven zoals Chardonnay en Cabernet Sauvignon verbouwd. Voor de rijping gebruiken ze zowel Amerikaans als Frans hout, in een mix van barriques en grotere foeders.
De proeverij aan het einde van de rondleiding was de kers op de taart. We proefden enkele prachtige wijnen en konden de passie en het vakmanschap proeven die in elk glas waren verwerkt. Als je in de buurt bent, is dit wijnhuis absoluut een aanrader om te bezoeken – wel even van tevoren reserveren!
Bijna weggesmolten in Haro
We maakten ook een korte stop in Haro, een van de bekendste steden in Rioja. Hoewel Haro bekend staat om zijn prestigieuze wijnhuizen, besloten we daar geen wijnhuizen te bezoeken. Het was die dag namelijk 40 graden Celsius – een temperatuur die uitnodigde tot wat rust in de schaduw, in plaats van uitgebreide tours. Toch was het leuk om even door het historische centrum te lopen en de charme van deze stad te ervaren.
Waarom Rioja Bezoeken?
Rioja is misschien niet het meest toeristische vakantieoord, maar het is een geweldige bestemming voor liefhebbers van tapas en goede wijn. Als je de regio wilt verkennen, raad ik aan om naar Bilbao te vliegen en San Sebastián als uitvalsbasis te kiezen. Vanuit daar is het ongeveer twee uur rijden naar het hart van Rioja.
Ben je nieuwsgierig naar de wijnen of wil je meer weten over mijn reis? Laat het me weten in een reactie of stuur me gerust een DM op social media. ¡Salud! 🍷
Reactie plaatsen
Reacties